Posts Tagged ‘Στ΄ Σταυροφορία’

ΟΙ ΝΟΡΜΑΝΔΟΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑ – μέρος VII: από τη σταυροφορία του Φρειδερίκου έως το τέλος του οίκου των Χοχενστάουφεν

13 Φεβρουαρίου, 2010

Η σύγκρουση μεταξύ του Φρειδερίκου και της Αγίας Έδρας ήταν προδιαγεγραμμένη. Το γεγονός ότι το ίδιο πρόσωπο κατείχε τόσο τα εδάφη της Αυτοκρατορίας όσο και το βασίλειο της Σικελίας, περικυκλώνοντας ουσιαστικά τα παπικά κράτη, αποτελούσε πρόκληση για τη Ρώμη. Η άρνηση του Φρειδερίκου να προχωρήσει σε διαχωρισμό των δύο βασιλείων, όπως είχε υποσχεθεί στον πάπα Ονώριο Γ΄ ήδη από το 1220, και η μνημειώδης απροθυμία του να ξεκινήσει σταυροφορία, παρά τον όρκο που είχε δώσει κατά τη στέψη του στο Άαχεν το 1215, αποτελούσαν σοβαρούς λόγους που θα οδηγούσαν τον Φρειδερίκο σε σύγκρουση με τον πάπα.

Η σταυροφορία του Φρειδερίκου (Στ΄ Σταυροφορία): Μετά τον θάνατο της πρώτης συζύγου του, της Κωνσταντίας της Αραγονίας, ο Φρειδερίκος, κατόπιν προτάσεως του Χέρμανν φον Ζάλτσα, μεγάλου μεγίστρου των Τευτόνων Ιπποτών, νυμφεύθηκε το 1225 την Ισαβέλλα (γνωστότερη ως Γιολάντα), κόρη του βασιλιά της Ιερουσαλήμ Ιωάννη Βριέννιου. Φυσικά, δεν αρκέστηκε στο να γίνει με τον γάμο αυτό διάδοχος του θρόνου της Ιερουσαλήμ, αλλά ανακηρύχθηκε σχεδόν αμέσως βασιλιάς στερώντας το στέμμα από τον πεθερό του. Αν και ο Φρειδερίκος μάλλον δεν διακατεχόταν από θρησκευτικό ζήλο για την προάσπιση των Αγίων Τόπων, εντούτοις το βασίλειο της Ιερουσαλήμ τον ενδιάφερε ιδιαίτερα γιατί συνιστούσε ένα σημαντικό βήμα για την υλοποίηση του σχεδίου του για την ηγεμονία στη Μεσόγειο. Βεβαίως την όποια σταυροφορία θα την έκανε με τον τρόπο του, με τα μέσα που θα επέλεγε και στον χρόνο που εκείνος προτιμούσε. Επιχείρησε λοιπόν να ακολουθήσει τη διπλωματική οδό και να συμμαχήσει με τον Αγιουβίδη σουλτάνο της Αιγύπτου Αλ Καμίλ, στρέφοντάς τον κατά του αδελφού του και εμίρη της Δαμασκού, του Αλ Μουαζάμ. Το σχέδιο του Στάουφεν φαίνεται στην εποχή μας ιδιοφυές, καθώς στόχευε στην άνευ αιματοχυσίας ανάκτηση της Ιερουσαλήμ (που έχει χαθεί για τους χριστιανούς μετά τη συντριβή στο Χαττίν το 1187). Για την εποχή του, όμως, αποτελούσε πρόκληση για την κοινή γνώμη και τα κέντρα εξουσίας στην Ευρώπη, ιδίως δε για την Αγία Έδρα. Εξοργισμένος με την ολιγωρία του Φρειδερίκου που όλο αναβάλλει την αναχώρησή του, ο πάπας Γρηγόριος Θ΄ αφόρισε τον αυτοκράτορα και βασιλέα της Σικελίας στις 29 Σεπτεμβρίου 1227. Όταν τον Ιούνιο του 1228 ο Φρειδερίκος ξεκίνησε επιτέλους από το Μπρίντιζι για την Άκρα, για πρώτη φορά άρχιζε σταυροφορία με επικεφαλής έναν αφορισμένο ηγεμόνα!

Ο Φρειδερίκος στην Κύπρο: Η συνέχεια της Στ΄ Σταυροφορίας είναι γεμάτη παράδοξα, παρεξηγήσεις και «εμφύλιες» διαμάχες. Στον δρόμο του προς τους Άγιους Τόπους, ο Φρειδερίκος σταθμεύει στο φραγκικό βασίλειο της Κύπρου. Η υπέρμετρη φιλοδοξία του, η επιθυμία του να ελέγξει τα πάντα, η αλαζονεία του και η περιφρόνηση που επιδεικνύει προς τους ντόπιους βαρόνους προκαλούν ανοιχτή σύγκρουση. Μεγάλος αντίπαλος του αυτοκράτορα αναδεικνύεται ο αντιβασιλέας της Κύπρου (ο βασιλέας Ερρίκος των Λουζινιάν είναι ανήλικος) Ιωάννης του Ιμπλέν, άρχοντας της Βηρυτού και μεγαλύτερος φεουδάρχης τόσο στο βασίλειο της Ιερουσαλήμ όσο και στην Κύπρο. Αναχωρώντας από την Κύπρο ο Φρειδερίκος αφήνει κληρονομιά μια μακροχρόνια σύρραξη μεταξύ του αυτοκρατορικού πληρεξούσιου Ριχάρδου Φιλαντζέρι και των αρχόντων της Κύπρου υπό την ηγεσία του Ιωάννη του Ιμπλέν [για περισσότερα: Peter Edbury «The Kingdom of Cyprus and the Crusades (1191-1374)«, Cambridge University Press, 1993, σελ. 51 επ.].

Ο Φρειδερίκος στους Άγιους Τόπους: Τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλύτερα στους Άγιους Τόπους: η ίδια φιλόδοξη και υπερφίαλη συμπεριφορά, η εξοργιστική για πολλούς επιμονή στις διαπραγματεύσεις με τους «απίστους», η πλήρης απροθυμία για εμπλοκή σε πολεμικές επιχειρήσεις, η περιφρόνηση προς τους ντόπιους ευγενείς και τα στρατιωτικά θρησκευτικά τάγματα (εκτός από τους ευνοούμενους του αυτοκράτορα, τους Τεύτονες Ιππότες) οδηγούν τον Φρειδερίκο σε απομόνωση. Παρόλα αυτά ο αυτοκράτορας θα συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις με τον σουλτάνο Αλ Καμίλ και τον Φεβρουάριο του 1229 θα επιτύχει τον σκοπό του: με τη συνθήκη της Γιάφας η Ιερουσαλήμ θα επιστραφεί στους χριστιανούς, έστω και υπό το περίεργο καθεστώς της ελεύθερης και ανοχύρωτης πόλης και υπό τον όρο του σεβασμού των ιερών για τους μουσουλμάνους τόπων, μαζί με κάποιες άλλες πόλεις και ένα «διάδρομο» που καθιστούσε δυνατή την επικοινωνία με τα χριστιανικά εδάφη. Ένα μήνα μετά (18 Μαρτίου 1229), ο Φρειδερίκος στεφόταν βασιλιάς της Ιερουσαλήμ στη βασιλική του Πανάγιου Τάφου: κανείς από τους ευγενείς του φραγκικού βασιλείου της Ιερουσαλήμ και τους αξιωματούχους των στρατιωτικών θρησκευτικών ταγμάτων δεν ήταν παρών (εκτός από τον έμπιστο μεγάλο μάγιστρο των Τευτόνων Ιπποτών). Όχι μόνο τους είχε αποξενώσει η προηγούμενη συμπεριφορά του Φρειδερίκου, αλλά κι από στρατηγική άποψη όλοι πίστευαν ότι η παραχώρηση της Ιερουσαλήμ ήταν δώρο άδωρο: με τους όρους που είχαν επιβάλει οι μουσουλμάνοι η άμυνα της πόλης ήταν αδύνατη (πράγματι η πόλη δεν επρόκειτο να μείνει υπό χριστιανικό έλεγχο για περισσότερα από 15 χρόνια).  

Τελικά, ο Φρειδερίκος θα εγκατελείψει σαν κλέφτης το βασίλειο της Ιερουσαλήμ. Την Πρωτομαγιά του 1229 θα επιβιβασθεί κρυφά στη γαλέρα του και θα σαλπάρει για την Ευρώπη. Διασχίζοντας τους δρόμους του Άγιου Ιωάννη της Άκρας, θα περάσει από τη συνοικία των σφαγείων και των χασάπικων της πόλης: ο κόσμος που τον έβλεπε τον «αποχαιρέτησε» πετώντας του εντόσθια και σάπια κρέατα. Όχι ακριβώς αυτό που θα ανέμενε ο μονάρχης που κατάφερε να ξαναδώσει τα Ιεροσόλυμα στους χριστιανούς. Επιστρέφοντας, πάντως, στην Ευρώπη, ο αυτοκράτορας βρίσκεται θεωρητικά στο απόγειο της δύναμής του. Εκτός των άλλων, μετά από διαμεσολάβηση του Χέρμανν φον Ζάλτσα, θα συμφιλιωθεί με τον πάπα Γρηγόριο (Αύγουστος 1229), ο οποίος θα άρει τον αφορισμό του.

Η ταραγμένη συνέχεια και το τέλος της βασιλείας του Φρειδερίκου: Η τελευταία εικοσαετία της βασιλείας του Στάουφεν είναι μια διαρκής μάχη σε όλα τα μέτωπα. Η αντιπαλότητα με την Αγία Έδρα φουντώνει ξανά γρήγορα. Ο πάπας υποστηρίζει κάθε αποσχιστική τάση στα εδάφη του Φρειδερίκου, γερμανικά και ιταλικά. Στο αποκορύφωμα της διαμάχης, ο Γρηγόριος αφορίζει ξανά τον Φρειδερίκο το 1239. Ο διάδοχος του Γρηγόριου στον θρόνο του Αγίου Πέτρου, ο Ιννοκέντιος Δ΄ θα φτάσει μέχρι του σημείου να συγκαλέσει σύνοδο στη Λυών (1245) προκειμένου να κηρύξει τον Φρειδερίκο έκπτωτο από τον αυτοκρατορικό θρόνο [βλ. Sylvain Gouguenheim «Regards sur le Moyen Âge», Tallandier, Παρίσι 2009, κεφ. 14 «L’ empereur aux yeux de serpent: Frédéric II Staufen (1194-1250)», σ. 143-151, ειδ. σ. 147-149].

Ο Φρειδερίκος θα έρθει σε ανοιχτή σύγκρουση και με τον πρωτότοκο γιο του, τον Ερρίκο, ο οποίος επιθυμούσε να βασιλέψει τουλάχιστον στη Γερμανία. Ο Ερρίκος θα στασιάσει, με αποτέλεσμα να έρθει αντιμέτωπος με τον πατέρα του στο πεδίο της μάχης (1235-1236). Ο Φρειδερίκος θα επικρατήσει και θα φυλακίσει τον στασιαστή. Ο τραγικός επίλογος της σκληρής διαμάχης πατέρα και γιου θα γραφτεί με την αυτοκτονία του δεύτερου το 1242.

Ο αυτοκράτορας έχει πλέον χάσει τον έλεγχο της Γερμανίας και της βόρειας Ιταλίας. Το 1248 ηττήθηκε κατά κράτος από τους παπικούς κοντά στην Πάρμα. Δεν είχε σκοπό να καταθέσει τα όπλα. Ενώ, όμως, βρισκόταν στη Φότζα και συγκέντρωνε στρατεύματα για να πολεμήσει τον Ιννοκέντιο, προσβλήθηκε από δυσεντερία. Στις 13 Δεκεμβρίου 1250 κι ενώ είχε ήδη κάνει τη διαθήκη του κι είχε περιβληθεί το ένδυμα των κιστερκιανών μοναχών (πράξη καταρχήν παράδοξη για κάποιον που θεωρήθηκε άθεος) πέθανε στο Καστέλ Φιορεντίνο κοντά στη Λούτσερα της Απουλίας.   

Το τέλος του οίκου των Χοχενστάουφεν   – Η σύντομη βασιλεία του Κορράδου των Χοχενστάουφεν: Ο Φρειδερίκος είχε ορίσει ως διάδοχο τον δεύτερο γιο του, τον Κορράδο (Konrad), τον οποίο είχε αποκτήσει το 1228 από την άτυχη Ισαβέλλα της Ιερουσαλήμ. Ο Κορράδος είχε διαδεχθεί τον ετεροθαλή αδελφό του Ερρίκο στον θρόνο του «Βασιλέα των Ρωμαίων» (δηλαδή… της Γερμανίας) κι είχε περάσει ολόκληρη την εφηβεία του και τα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής του στη Γερμανία, όπου και βρισκόταν όταν πέθανε ο πατέρας του. Είχε στο μεταξύ νυμφευθεί την Ελισσάβετ της Βαυαρίας, η οποία επρόκειτο να του χαρίσει δύο χρόνια αργότερα ένα γιο, τον Κορραδίνο. Είναι αλήθεια ότι η γερμανική ανατροφή του Κορράδου προκαλούσε σκεπτικισμό στους Σικελούς και Ιταλούς υπηκόους του. Σε κάθε περίπτωση, δεν ήταν γραφτό να βασιλέψει ουσιαστικά ποτέ στην Κάτω Ιταλία. Όταν την άνοιξη του 1254 αποφάσισε επιτέλους να μεταβεί στις νότιες κτήσεις του προσβλήθηκε από δυσεντερία και πέθανε κοντά στο Μέλφι της Μπαζιλικάτα σε ηλικία μόλις 26 ετών.

Η φιλόδοξη προσπάθεια του Μανφρέδου: Η αντιβασιλεία περιήλθε νόμιμα στον νεότερο γιο του Φρειδερίκου, τον Μανφρέδο (γενν. 1232). Γιος του αυτοκράτορα και της ερωμένης του, της Μπιάνκα Λάντσια, αλλά αναγνωρισμένος ως νόμιμο τέκνο από τον πατέρα του, ο Μανφρέδος φαίνεται πως είχε κληρονομήσει όλα τα χαρίσματα κι όλα τα ελαττώματα του Φρειδερίκου. Μεγαλωμένος στην Ιταλία, ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στους υπηκόους του (βλ. Pierre Aubé “Les empires normands d’ Orient”, εκδ. Perrin 1991, επανέκδοση στη συλλογή Tempus, Παρίσι 2006, σελ. 285 επ.). Οι πρώτες κιόλας κινήσεις του σε στρατιωτικό και διπλωματικό επίπεδο έδειχναν ότι ήταν ικανός να ισχυροποιήσει εκ νέου τη θέση του βασιλείου. Αντιμετώπισε με επιτυχία όλες τις στρατιωτικές προσπάθειες της Αγίας Έδρας, σύναψε συμμαχίες, κατέβαλε προσπάθειες για να τονώσει το εμπόριο και την οικονομία γενικά. Το 1258, νυμφεύθηκε, σε δεύτερο γάμο, την προφυρογένητη πριγκίπισσα Ελένη, κόρη του δεσπότη της Ηπείρου Μιχαήλ Β΄. Τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς, ισχυριζόμενος ψευδώς ότι ο δίχρονος Κορραδίνος είχε πεθάνει, ο Μανφρέδος στέφθηκε στο Παλέρμο βασιλιάς της Σικελίας και της Κάτω Ιταλίας. Η κίνηση αυτή έπεισε τον πάπα Αλέξανδρο Δ΄ ότι είχε να κάνει με έναν απόλυτα αποφασισμένο αντίπαλο. Ταυτόχρονα, καθώς επρόκειτο για την πρώτη ενέργεια του Μανφρέδου που αντέβαινε πρόδηλα στη νομιμότητα, παρείχε στον πάπα ένα πρώτης τάξεως πρόσχημα για να προσφέρει τον θρόνο της Σικελίας σε οποιον εθελοντή ήταν πρόθυμος να εξαφανίσει από προσώπου γης την «άτιμη γενιά των Χοχενστάουφεν»

Ο Μανφρέδος συνέχισε τις προσπάθειές του σε διπλωματικό επίπεδο. Το 1260 αρραβώνιασε την κόρη του Κωνσταντία, την οποία είχε αποκτήσει από τον πρώτο γάμο του με τη Βεατρίκη της Σαβοΐας, με τον πρίγκιπα Πέτρο, διάδοχο του θρόνου της Αραγονίας. Το 1261, κατόρθωσε να εκλεγεί μέλος της Συγκλήτου της Ρώμης. Ο πάπας υφίστατο ακόμη μια ταπείνωση και μάλιστα στην ίδια την έδρα του!

Η εμφάνιση του Κάρολου του Ανδεγαυικού: Τον Μάϊο του 1261 πέθανε ο πάπας Αλέξανδρος και τον διαδέχτηκε, με το όνομα Ουρβανός Δ΄, ο ικανότατος Ιάκωβος Πανταλέων από την Τρουά της γαλλικής Καμπανίας. Ο Ουρβανός έθεσε ως βασικό στόχο να φέρει σε πέρας το σχέδιο της εξέλειψης των Χοχενστάουφεν και του σικελικού βασιλείου τους. Βέβαια, ήδη από τα χρόνια της σύγκρουσης με τον Φρειδερίκο οι προκαθήμενοι της Αγίας Έδρας αναζητούσαν εναγωνίως κάποιο μέλος ευρωπαϊκού βασιλικού οίκου που θα ήταν διατεθειμένο να εκδιώξει τους Σουηβούς από τον ιταλικό Νότο. Οι προηγούμενες παπικές επιλογές ήταν μάλλον ατυχείς, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τον οχτάχρονο πρίγκιπα Εδμούνδο της Αγγλίας (βλ. Steven Runciman «The Sicilian Vespers – A History of the Mediterranean World in the Later Thirteenth Century«, Cambridge University Press, 1958, επανέκδοση στη σειρά Canto 1992, σελ. 53 επ.). Ο Ουρβανός δεν σκόπευε να επαναλάβει τα ίδια λάθη και διάλεξε σωστά: έστρεψε το βλέμμα του στο πιο φιλόδοξο κτήνος της ιστορίας του ευρωπαϊκού Μεσαίωνα, τον Κάρολο τον Ανδεγαυικό (Charles_d’ Anjou). Νεότερος αδελφός του βασιλιά  της Γαλλίας Λουδοβίκου Θ΄ (του Αγίου Λουδοβίκου), ο Κάρολος διακατέχεται από τον διακαή πόθο να γίνει κι αυτός βασιλιάς και αναζητεί προσεκτικά την κατάλληλη ευκαιρία. Από τον αδελφό του έλαβε ως φέουδο την πλούσια κομητεία του Ανζού και του Μαιν, ενώ χάρη στον γάμο του με τη Βεατρίκη, κόμισσα της Προβηγκίας και του Φοκαλκιέ γίνεται κύριος της Προβηγκίας (η οποία ως τότε δεν ανήκε στη Γαλλία, καθώς συνδεόταν με χαλαρούς δεσμούς υποτέλειας με την Αυτοκρατορία). Έχει ήδη επιδείξει ιδιαίτερες διοικητικές και στρατιωτικές ικανότητες. Πάνω από όλα, είναι υπέρμετρα φιλόδοξος. Το παπικό σχέδιο είναι η ιδανική ευκαιρία για εκείνον (βλ. Runciman, όπ.π., σελ. 65 επ.) .

Οι διαπραγματεύσεις προχωρούν αρκετά ώστε ο Ουρβανός να στείλει στον Κάρολο ένα σχέδιο συνθήκης (Ιούνιος 1263), με το οποίο καθορίζεται ο τρόπος μεταβίβασης της εξουσίας, καθώς και η πολιτική, στρατιωτική και, κυρίως οικονομική ενίσχυση που θα λάβει ο Κάρολος από την Αγία Έδρα, τόσο κατά τη διάρκεια της προσπάθειας εκδίωξης των Χοχενστάουφεν όσο και κατά τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του στην Κάτω Ιταλία. Σκληρός διαπραγμετευτής, ο Γάλλος θα προσπαθήσει να επιβάλει όλους τους όρους του στον πάπα. Θα χρειστεί περισσότερος από ένας χρόνος για να συναφθεί και να επικυρωθεί η συνθήκη, λίγο πριν πεθάνει ο Ουρβανός τον Οκτώβριο του 1264.

Η σύγκρουση Κάρολου και Μανφρέδου: ο Κάρολος θα ξεκινήσει από τη Μασσαλία για τη Ρώμη την άνοιξη του 1265. Θα εκμεταλλευθεί την παραμονή του στην Αιώνια Πόλη για να συνάψει συμμαχίες με τους Γουέλφους διαφόρων ιταλικών πόλεων και για να συγκεντρώσει το ισχυρότερο δυνατό στράτευμα. Την ημέρα των Θεοφανείων του 1266, ο νέος πάπας Κλήμης Δ΄ (επίσης Γάλλος) θα τον στέψει επίσημα βασιλιά της Σικελίας και της Νάπολης. Τις πρώτες μέρες του Φλεβάρη, ο Κάρολος θα ξεκινήσει με τον στρατό του για να αντιμετωπίσει τον Μανφρέδο. Εκείνη τη χρονιά ο χειμώνας στην Ιταλία ήταν ασυνήθιστα ήπιος, γεγονός που ευνόησε την προέλαση του Κάρολου: αφού διέσχισε τον Γκαριλιάνο κι έπειτα από μερικές αψιμαχίες με δυνάμεις του Μανφρέδου κοντά στο Μόντε Κασσίνο, ο Κάρολος πέρασε στα εδάφη της Απουλίας. Η αποφασιστική μάχη δόθηκε κοντά στο Μπενεβέντο στις 26 Φεβρουαρίου 1266. Αμφίρροπη στην αρχή, η σύγκρουση κατέληξε σε συντριβή των δυνάμεων των Χοχενστάουφεν (αναλυτική περιγραφή σε Runciman, όπ.π., σελ. 92-94). Ο Μανφρέδος ήταν μεταξύ των νεκρών. Το πτώμα του βρέθηκε τρεις μέρες αργότερα. Με μια κίνηση απολύτως ενδεικτική του χαρακτήρα του, ο Κάρολος διέταξε να πετάξουν το νεκρό σώμα του εχθρού του στον σκουπιδότοπο του Μπενεβέντο. Αφού έδωσε στους στρατιώτες του την άδεια για τις απαραίτητες λεηλασίες, ο νέος κύριος της Κάτω Ιταλίας μπήκε πανηγυρικά στη Νάπολη, στις 7 Μαρτίου. Μια εβδομάδα αργότερα έφτανε ανενόχλητος στη Μεσσήνη. Το βασίλειο του Μανφρέδου είχε καταρρεύσει. Η συμπεριφορά του Κάρολου προς την οικογένεια του Μανφρέδου ήταν η αναμενόμενη: η βασίλισσα Ελένη φυλακίστηκε στο Καστέλ ντελλ’  Όβο της Νάπολης (όπου και πέθανε, πέντε χρόνια αργότερα), όπως κι η κόρη της (η οποία έμεινε φυλακισμένη για 18 χρόνια), ενώ οι τρεις γιοι του Μανφρέδου τυφλώθηκαν και φυλακίστηκαν στο Καστέλ ντελ Μόντε, στην Απουλία. Δεν θα βγουν ζωντανοί από τη φυλακή.

 Η ρομαντική και μάταιη προσπάθεια του Κορραδίνου: Μες στην απελπισία τους, οι ευγενείς της Σικελίας συνειδητοποίησαν ότι κάπου στη Γερμανία ζούσε ένας ακόμη Χοχενστάουφεν, ο δεκατετράχρονος πλέον Κορραδίνος. Όπως αποδείχτηκε, ο ενθουσιώδης έφηβος δεν περίμενε άλλο πράγμα από την πρόσκληση να τρέξει σε βοήθεια του βασιλείου του οποίου ήταν νόμιμος διάδοχος. Παρά τις αντίθετες συμβουλές των Γερμανών συγγενών του, ο Κορραδίνος άρχισε αμέσως να συγκεντρώνει στρατεύματα στη Γερμανία. Η απάντηση του πάπα ήταν ο αφορισμός του νεαρού Χοχενστάουφεν. Δεν στάθηκε αρκετός για να ανακόψει τον ενθουσιασμό που προκαλούσε ο Κορραδίνος. Την άνοιξη του 1267, συνοδευόμενος από τον φίλο και συνομήλικό του δούκα Φρειδερίκο της Αυστρίας και με κάμποσες χιλιάδες Γερμανούς στρατιώτες, ο Κορραδίνος έφτανε στη Λομβαρδία. Την ίδια ώρα η Σικελία και η Κάτω Ιταλία εξεγείρονταν. Η Ρώμη και μεγάλο μέρος της βόρειας και κεντρικής Ιταλίας περνούσε στον έλεγχο των αυτοκρατορικών. Ο πάπας εγκατέλειψε την Αιώνια Πόλη και κατέφυγε στο Βιτέρμπο. Ο Κάρολος με τους Ανδεγαυούς του αναγκάστηκε να υποχωρήσει στην Απουλία. Στα τέλη του Ιουλίου του 1268, ο Κορραδίνος εισερχόταν πανηγυρικά στη Ρώμη. Έπειτα, κατευθύνθηκε προς την Απουλία. Ενώ, όμως, προσπαθούσε να διασχίσει τα Αμπρούτσι, ο στρατός του βρέθηκε περικυκλωμένος από τις δυνάμεις του Κάρολου στο Ταλιακότσο. Η μάχη που δόθηκε στις 23 Αυγούστου τελείωσε αρκετά γρήγορα με θρίαμβο του Κάρολου. Ο Κορραδίνος και ο Φρειδερίκος που κατάφεραν να σωθούν από τη σφαγή προσπάθησαν να ξεφύγουν για να διαπιστώσουν ότι όλοι αυτοί που μέχρι πριν λίγες μέρες τους υποστήριζαν δεν είχαν καμια διάθεση να τους προστατέψουν. Οι δύο έφηβοι συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν στο Καστέλ ντελλ’ Όβο. Μετά από παρωδία δίκης, μια επιτροπή εκπροσώπων των πόλεων της Καμπανίας τους καταδίκασε σε θάνατο. Στις 29 Οκτωβρίου 1268, ο Κορραδίνος (ο «τελευταίος των Χοχενστάουφεν και των Ωτβίλλ», κατά τον Πιερ Ωμπέ, όπ.π., σελ. 290-291) και ο Φρειδερίκος της Αυστρίας αποκεφαλίστηκαν στην Πιάτσα ντελ Μερκάτο της Νάπολης. Οι παπικές επιθυμίες είχαν εκπληρωθεί: η γενιά των Στάουφεν είχε σβήσει. 

Κι όμως, η τελευταία πράξη του δράματος δεν είχε παιχτεί ακόμη. Οι Σικελοί είχαν κάθε λόγο να αισθάνονται δυστυχείς με την ηγεμονία του Κάρολου. Για πρώτη φορά είχαν μονάρχη χωρίς δεσμούς αίματος ή έστω αγχιστείας με το νησί. Για πρώτη φορά το Παλέρμο δεν ήταν πρωτεύουσα, καθώς ο νέος βασιλιάς μετέφερε σχεδόν αμέσως την έδρα της αυλής στη Νάπολη. Ο πλούτος της Σικελίας είχε περάσει στα χέρια εμπόρων από την Τοσκάνη, τη Λομβαρδία και την Προβηγκία. Και οι Γάλλοι στρατιώτες του Κάρολου συμπεριφέρονταν σαν πραγματικός στρατός κατοχής. Αργά ή γρήγορα το ποτάμι της οργής θα ξεχείλιζε.